ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
04.09.2017
Μού ετέθη το ερώτημα, εάν τα θρησκευτικά νομικά πρόσωπα (Ν. 4301/14) των Γ.Ο.Χ. καταχωρούνται σε «μητρώο ετεροδόξων ή ετεροθρήσκων» του Υπουργείου Παιδείας, έρευνας και Θρησκευμάτων
Επί του ανωτέρω ερωτήματος λεκτέα τα ακόλουθα:
Από τον Οκτώβριο του 2014, ισχύει ο Ν. 4301/2014 «Οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα».
Ο νόμος ετέθη για την οργάνωση όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων, πλην της επικρατούσας κατά το άρθρο 3 του Συντάγματος Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, των ισραηλιτικών κοινοτήτων και των θρησκευτικών κοινοτήτων μουσουλμάνων στις εδαφικές περιφέρειες των μουφτειών (αρθρ. 16 Ν. 4301/2014). Οπότε κατά λογική ακολουθία, οι κοινότητες Γ.Ο.Χ. που (προαιρετικώς κι όχι υποχρεωτικώς) επιθυμούν να αναγνωριστούν ως «θρησκευτικά νομικά πρόσωπα», εμπίπτουν αναγκαίως στην διαδικασία αναγνώρισης του άρθρ. 3 του νόμου αυτού.
Kατ΄αρχήν, με το άρθρο 2 του νόμου καθιερώνεται σε κάθε Πρωτοδικείο της χώρας, «Ειδικό Δημόσιο Βιβλίο Θρησκευτικών Νομικών Προσώπων», στο οποίο θα καταχωρείται το θρησκευτικό νομικό πρόσωπο, που θα αναγνωρίζεται με δικαστική απόφαση σύμφωνα τα διακελευόμενα στο άρθρ. 3 του ειρημένου νόμου. Το θρησκευτικό νομικό πρόσωπο, όπου θα δηλώνει ότι έχει έδρα, θα καταχωρείται στο τοπικά οικείο Πρωτοδικείο.
Περαιτέρω, το άρθρο 14 του νόμου αυτού προβλέπει, ότι στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων θα τηρείται ηλεκτρονικό μητρώο θρησκευτικών και εκκλησιαστικών νομικών προσώπων, στο οποίο καταχωρίζονται:
- όλα τα νομικά πρόσωπα αυτού του νόμου,
- η δικαστική απόφαση που έκανε δεκτή την αίτηση,
- η συστατική πράξη,
- η Ομολογία Πίστεως και
- ο Κανονισμός τους.
Παράλληλα, θα τηρείται ηλεκτρονικό μητρώο των θρησκευτικών λειτουργών που τελούν ιερολογίες με αστικές συνέπειες είτε αυτοί ανήκουν σε θρησκευτική κοινότητα οργανωμένη καθ’ οποιονδήποτε νομικό τύπο, είτε ανήκουν σε κοινότητα χωρίς νομική προσωπικότητα.
Σύμφωνα με το Οργανόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, έρευνας και θρησκευμάτων (Προεδρικό Διάταγμα 114/2014 «Οργανισμός Υπ. Παιδείας και Θρησκευμάτων») συνιστώνται τρεις Γενικές Γραμματείες (Έρευνας και Τεχνολογίας, Δια βίου μάθησης και νέας γενιάς, και η Γ.Γ Θρησκευμάτων).
Η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων διακλαδώνεται περαιτέρω σε δύο διευθύνσεις: τη Δ/νση θρησκευτικής εκπαίδευσης και τη Δ/νση θρησκευτικής διοίκησης. Η τελευταία διαχωρίζεται σε δύο Τμήματα. Στο Τμήμα εκκλησιαστικής διοίκησης και στο Τμήμα Ετεροθρήσκων & Ετεροδόξων. Το τμήμα αυτό είναι αρμόδιο κατ’ αρχήν για «τα θέματα που αφορούν άλλες θρησκείες και δόγματα, εκτός της επικρατούσας θρησκείας» και, μεταξύ άλλων, για να τηρεί το ανωτέρω αναφερόμενο στο άρθρ. 14, «ηλεκτρονικό μητρώο θρησκευτικών και εκκλησιαστικών νομικών προσώπων» (αρθρ. 42 Π.Δ. 114/2014)
Πράγματι στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου (υπό το Τμήμα Ετεροθρήσκων & Ετεροδόξων) λειτουργεί σύνδεσμος με την ονομασία «Ηλεκτρονικό μητρώο θρησκευτικών κοινοτήτων», πλην όμως δεν είναι ακόμη σε πλήρη λειτουργία από το ανωτέρω Υπουργείο και γι΄αυτό δεν είναι αναρτημένη εισέτι καμιά θρησκευτική κοινότητα, που έχει τύχει αναγνώρισης με τη διαδικασία του Ν. 4301/2014.
ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Από τα ανωτέρω προκύπτει, ότι το ηλεκτρονικό μητρώο με την ονομασία «Ηλεκτρονικό μητρώο θρησκευτικών κοινοτήτων» θα τηρείται από το Τμήμα ετεροδόξων και ετεροθρήσκων της Διεύθυνσης θρησκευτικής διοίκησης του Υπ. παιδείας, έρευνας και θρησκευμάτων και ότι σ΄αυτό θα καταχωρούνται όλες οι θρησκευτικές ομάδες ή κοινότητες, που επιθυμούν να αναγνωριστούν ως «θρησκευτικά νομικά πρόσωπα», ακόμη και οι θρησκευτικές κοινότητες των Γ.Ο.Χ.