Το Συμβούλιο Εφετών απασχόλησε υπόθεση παραβίασης απορρήτου επικοινωνίας δηλ. καταγραφής συνομιλίας με κινητό, που συνέβη στις Σέρρες μεταξύ δύο εν διαστάσει συζύγων τον Ιανουάριο 2015.
Τα πραγματικά περιστατικά
Η σύζυγος κινούμενη σε δημόσιο δρόμο, μεσημέρι, πηγαίνοντας να παραλάβει το γιο της από το δημοτικό, βρέθηκε αντιμέτωπη με τον εν διαστάσει σύζυγό της, ο οποίος για δικούς του λόγους άρχισε να την εξυβρίζει. Αυτή μη έχοντας άλλον μαζί της για προστασία, άρχισε να καταγράφει στο κινητό της τις ύβρεις.
Εν συνεχεία αυτή έκανε μήνυση για εξύβριση κι αυτός για παραβίαση απορρήτου επικοινωνιών κι ενδοοικογενειακή απειλή, ισχυριζόμενος ότι η καταγραφή είναι παράνομη και ότι η εν διαστάσει σύζυγος τον απείλησε φραστικά.
Λόγω του φερομένου κακουργήματος της αθέμιτης καταγραφής διατάχθηκε κύρια ανάκριση, που κατέληξε σε παραπεμπτικό βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Σερρών σύμφωνα με το άρθρ. 370Α παρ. 2 εδ. β’ του Ποινικού Κώδικα, που τυποποιεί το κακούργημα της αθέμιτης μαγνητοφώνησης κάθε συνομιλίας του δράστη με τρίτο χωρίς την συναίνεση του τρίτου, είτε είναι δημόσια είτε ιδιωτική.
Κακούργημα θεωρείται, επίσης, η από τρίτο καταγραφή μη δημόσιας πράξης ή κάθε εν γένει συνομιλίας ετέρων προσώπων.
Με το ίδιο άρθρο τιμωρείται με την ποινή κάθειρξης μέχρι 10 ετών η περίπτωση, που ο εις εκ των συνομιλούντων καταγράφει τον άλλο χωρίς τη συναίνεσή του. Κι επειδή με την τελευταία τροποποίηση του νόμου (Ν. 3674/2008) δεν αναφέρεται στην περίπτωση αυτή, εάν η αθεμίτως καταγραφόμενη συνομιλία είναι δημόσια ή ιδιωτική, κατέληγε το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Σερρών, ότι κάθε εν γένει καταγραφή προφορικής συνομιλίας χωρίς τη θέληση του άλλου, είναι κακούργημα, ελλείψει διευκρινήσεως στην διάταξη του νόμου, εάν η συνομιλία είναι ιδιωτική ή δημόσια.
Με αυτό το σκεπτικό η γυναίκα –θύμα της εξυβρίσεως βρέθηκε κατηγορούμενη για κακούργημα!
Άσκησε εμπρόθεσμα έφεση κατά του παραπεμπτικού βουλεύματος και η υπόθεση ήχθη στο Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης, το οποίο, τελικώς, δέχθηκε την πρόταση του Εισαγγελέως Εφετών κι έκρινε ότι ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΔΙΚΗΜΑ η καταγραφή χωρίς τη θέληση του συνομιλούντος, όταν η συνομιλία γίνεται σε δημόσιο χώρο, με τρόπο ώστε να γίνεται αντιληπτή στους γύρω, διότι η «μη δημόσια» συνομιλία, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι αποτελεί άγραφο στοιχείο της αντικειμενικής υποστάσεως του κακουργήματος της αθέμιτης μαγνητοφώνησης, δηλαδή, θα πρέπει να θεωρείται άδικη πράξη η καταγραφή, μόνο -κι εφόσον- δεν είναι δημόσια. Με άλλα λόγια κακούργημα είναι η καταγραφή μη δημόσιας συνομιλίας ή πράξης.
Έτσι άλλωστε, έκρινε το Συμβούλιο Εφετών Θράκης με το υπ’αρ. 232/2016 απαλλακτικό Βούλευμα, απαλλάσσοντας καταστηματάρχη που αποτύπωσε με κάμερα εντός του καταστήματός του συνομιλία και διαπληκτισμό ζευγαριού κι εν συνεχεία ξυλοδαρμό της γυναικός από τον άνδρα, υπολαμβάνοντας ότι η αποτυπωθείσα συνομιλία εφ’ όσον ήταν «δημόσια», δηλ μέσα σε ανοικτό κατάστημα, δεν είναι ποινικά κολάσιμη (παρά το ότι το γράμμα του νόμου δεν προϋποθέτει για να μην είναι αξιόποινη η καταγραφή από τρίτο, η συνομιλία των ετέρων προσώπων να είναι δημόσια).
Έτσι, η διάταξη 370Α ΠΚ γίνεται δεκτό ότι προστατεύει το απόρρητο της συνομιλίας, ενώ πράξη που τελείται δημόσια και η καταγραφή της δε συνιστά παραβίαση του απορρήτου (Υπ’ αρ. 24/2009 Διάταξη του Εισαγγελέα Εφετών Λαμίας, Δημ. Μαραγιάννη (ΠοινΔικ 2009. 1405)
Κατέληγε, τέλος, το Συμβούλιο Εφετών, ότι δεν είναι σκοπός του νόμου και του Συντάγματος, να αποτελέσει η προστασία «του απόρρητου επικοινωνίας» κάλυμμα παράνομων πράξεων, που τελούνται μάλιστα δημόσια και εις επήκοον και υπό τα όμματα πάντων, όπως της εξύβρισης της γυναίκας από τον άνδρα της σε δημόσιο δρόμο μέρα μεσημέρι. Κι άρα δεν νοείται, αυτός που διαπράττει εξύβριση να παραπονείται ότι παραβιάζεται «το απόρρητο της επικοινωνίας του», όταν καταγράφεται η άδικη πράξη του!
Η προκειμένη καταγραφή δεν αφορούσε απόρρητη ιδιωτική εμπιστευτική συνομιλία, αλλά βρισιές του μηνυτή εναντίον της, (17 φορές την αποκάλεσε «πουτ….») που τις φώναζε δυνατά, επί τούτου, για να ακούγονται σε όλους τους διερχομένους, με σκοπό να την εξευτελίσει και να την υποβιβάσει ως προσωπικότητα. Γι΄αυτό και πολύ ορθά απαλλάχτηκε από την βαριά κι άδικη κατηγορία.
Δημοσιεύσεις
Το Βούλευμα δημοσιεύτηκε στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών “ΝΟΜΟΣ” και “ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ” Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών
Επίσης, σχετικά με το θέμα, παρακολουθείστε την ημερίδα για το απόρρητο των επικοινωνιών